In de pers (8)
In de pers (8)
Cutting Edge, Jan-Jakob Delanoye (4/5/2018)
Theaterkrant, Sander Janssens (14/4/2018)
Vrij Nederland, Gerben Hellinga (3/10/1998)
Knack, Paul Verduyckt (30/9/1998)
Haarlems Dagblad, Margriet Prinssen (28/9/1998)
De Volkskrant, Marian Buijs (28/9/1998)
De Morgen, Steven Heene (23/9/1998)
My Dinner with André
Vrij Nederland, Gerben Hellinga (3/10/1998)

My dinner with André is een coproductie van Cie. De Koe en toneelgroep Stan. De charmante tekst is ontleend aan de gelijknamige film uit 1981 van Louis Malle, geschreven door de New Yorkse toneelmakers Wallace Shawn en André Gregory, die zichzelf in het script als personages opvoerden.

De succesvolle toneel regisseur André, die sinds enige tijd is 'uitgedropt', en de jonge toneeschrijver en acteur Wally, die graag carrière zou willen maken, hebben afgesproken om samen te gaan eten. Tijdens het dineetje praten ze over het leven, hun levens, de wereld, het toneel, werkelijkheid en illusie.

De Bourgondisch uitziende Damiaan De Schrijver in de rol van de schrijver Wally en de scherpe, intellectuele, in het zwart geklede Peter Van den Eede als André spelen licht en geestig. Zij vulden de dialoog aan met eigen teksten; als die aan de orde zijn spreken ze elkaar aan met hun werkelijke voornamen. Gewoonlijk is in een toneelstuk waarin gegeten wordt, het voedsel make-believe. Meestal bestaat het uit schijfjes banaan. Maar in deze voorstelling wordt door een jonge kok op het toneel een exquise maaltijd bereid en vult de zaal zich met verrukkelijke geuren. Wat er wordt opgediend ziet er buitengewoon smakelijk uit en wordt, besproeid met voortreffelijke wijnen, door de acteurs al keuvelend opgegeten.

Daarmee wordt het belang van de discussie subtiel geïroniseerd, want het kijken naar etende mensen heeft altijd iets ontluisterends.

André is zich er geleidelijk van bewust geworden dat hij een geconditioneerd wezen is en dat persoonlijke vrijheid en autonomie illusoir zijn. Dat heeft ertoe geleid dat hij de vaste waarden en normen, waarmee hij is opgegroeid, overboord heeft gezet en niet alleen met de kunst die hij maakt, maar ook met zijn leven is gaan experimenteren. Zijn zoektocht heeft hem naar verre streken gebracht, hij heeft workshops bij de Poolse toneelvernieuwer Grotowski bijgewoond en ook zelf geleid, is in de ecologische commune in het Schotse Findhorn geweest en in India en de Himalaja. Afkomstig uit een rijke familie met oud geld is hij well-to-do, hoewel hij niet werkt. Hij voelt zich een vertegenwoordiger van de nieuwe tijd waarin er geen zekerheden meer bestaan. André, die zijn gedachten niet meer in een duidelijk kader kan plaatsen, is getormenteerd en labiel. Hij 'weent' veel.

Wally, die voor hij kunstenaar werd leraar Latijn was, is een rationalist die zijn zekerheden ontleent aan het wetenschappelijk denken dat gebaseerd is op het herhaalbare, verifieerbare laboratoriumexperiment. Hij is zich bewust van de leegte van het maatschappelijk verkeer en zoekt zijn heil in de geneugten van de simpele dingen des levens en in een doelgericht bestaan.

Peuzelend en discussiërend graven de twee gesprekspartners zich op hun stellingen in. Samen personifiëren zij het schisma tussen lichaam en geest dat sinds Descartes het westelijk denken verdeelt: de rationele opvatting die leidt tot vernietiging van het milieu en van andere culturen en het holistische model dat, bij ontstentenis van een paradigma, alleen 'werkt' voor wie erin gelooft.

Hun opvattingen leken toen het stuk geschreven werd onverenigbaar. De hedendaagse toeschouwer kan echter vaststellen dat geen van beide standpunten op zichzelf kan staan, maar dat zij samengevoegd een benadering van de werkelijkheid vormen die lijkt op de wereld waarin wij leven, waarin zekerheden en raadsels naast elkaar bestaan.

Een voorbeeld daarvan is het toneel zelf. In My dinner with André zien we twee etende mannen filosoferen over de werkelijkheid. Maar dat hyperrealisme is schijn: het zijn twee acteurs die ons een uit het hoofd geleerde, door anderen geschreven tekst voorspelen. Het stuk is in de eerste plaats entertainment. Als we ons niet aan die afspraak houden en denken dat we een college filosofie bijwonen, wordt het oeverloos gezwets – er liepen op de première in Haarlem nogal wat mensen weg – maar als we met de acteurs meespelen, zien we een onderhoudende voorstelling waarin gejongleerd wordt met onze eigen ideeën.